Một vụ án dân sự hết sức đơn giản, nhưng đã bị TAND tỉnh Cao Bằng “quăng đi, quật lại” gần 10 năm với 8 lần xét xử, chỉ vì muốn thiên lệch cho một bên đương sự.
Điều kỳ lạ là dù Viện KSND Tối cao, TAND Tối cao đã có 2 bản án giám đốc thẩm, chỉ rõ những sai lầm của bản án do TAND tỉnh xét xử và yêu cầu xử lại cho đúng, nhưng các thẩm phán ở đây vẫn… coi như không biết, khiến vụ án vẫn tiếp tục kéo dài.
Mua bán hợp pháp
Năm 2001, anh Ngô Danh Thắng mua căn nhà 60m2 gắn liền với đất của vợ chồng bà Vương Thị Mùi – tại tổ 1 khu Vườn Cam, thị xã Cao Bằng – với giá 278 triệu đồng. Anh Thắng giao đủ tiền, phía bà Mùi cũng đã nộp thuế chuyển nhượng và giao các giấy tờ cho anh Thắng, hẹn trước Tết Nguyên đán – năm 2002 sẽ giao nhà… Việc mua bán được UBND phường Hợp Giang xác nhận. Tuy nhiên, sau đó ít lâu thì bên bán xin hủy hợp đồng và trả lại tiền, với lý do mẹ của bà Mùi không đồng ý.
Nguyên nhân của việc này xuất phát từ việc ngôi nhà trước kia là của cụ Lý Thị Khình (mẹ bà Mùi). Năm 1979, cụ Khình định cư tại Canada và làm giấy ủy nhiệm giao cho bà Mùi toàn quyền sử dụng ngôi nhà trên. Sau đó, gia đình bà Mùi vào miền Nam sinh sống, ngôi nhà bỏ hoang, chính quyền địa phương đã quản lý ngôi nhà và giao cho Hợp tác xã 8/3 sử dụng. Năm 1984, bà Mùi trở về Cao Bằng và làm đơn xin lại nhà. Ngày 12.12.1988, UBND thị xã Cao Bằng thu hồi lại căn nhà giao lại cho bà Mùi. Năm 2001, bà Mùi đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ).
Mê hồn trận bản án
Không đồng ý với quyết định hủy hợp đồng, anh Thắng kiện bà Mùi ra toà. Ngày 20.6.2002, TAND thị xã Cao Bằng mở phiên sơ thẩm xét xử vụ kiện. Toà tuyên bà Mùi phải giao ngôi nhà cho anh Thắng. Bà Mùi kháng cáo, ngày 28.10.2002, TAND tỉnh mở phiên phúc thẩm và cho rằng quyền sở hữu ngôi nhà vẫn thuộc cụ Khình, việc cấp GCNQSDĐ cho bà Mùi của UBND tỉnh Cao Bằng là không đúng. Toà tuyên hủy GCNQSDĐ; tuyên vô hiệu hợp đồng mua bán giữa anh Thắng và vợ chồng bà Mùi.
Ngày 12.6.2003, Viện trưởng Viện KSND Tối cao đã ra quyết định kháng nghị bản án theo trình tự giám đốc thẩm, đề nghị Toà Dân sự – TAND Tối cao hủy bản án phúc thẩm và giữ nguyên hiệu lực của bản án sơ thẩm trên. Ngày 30.7.2003, Toà Dân sự – TAND Tối cao đã xét xử giám đốc thẩm theo kháng nghị.
Toà xác định ngôi nhà có nguồn gốc của cụ Khình nhưng đã bị bỏ hoang, UBND thị xã Cao Bằng đã thu hồi và giao cho HTX 8/3 quản lý, sử dụng, vì vậy ngôi nhà không còn là của cụ Khình nữa. Khi bà Mùi có yêu cầu được xin lại nhà, chính quyền đã thu hồi ngôi nhà để giao cho bà Mùi, vì vậy nhà và đất thuộc quyền sở hữu và sử dụng của bà Mùi. Hợp đồng mua bán giữa anh Thắng và vợ chồng bà Mùi là hợp pháp. Toà tuyên hủy bản án phúc thẩm và giao cho TAND tỉnh Cao Bằng xét xử lại theo thủ tục phúc thẩm.
Hơn 2 năm sau (ngày 26.12.2005), TAND tỉnh mới mở phiên phúc thẩm để xử lại vụ án. Thế nhưng, phiên toàn này TAND tỉnh vẫn giữ nguyên quan điểm ngôi nhà là của cụ Khình chứ không phải của bà Mùi, tuyên hợp đồng vô hiệu, trái với quyết định của toà cấp trên.
Ngày 25.12.2008, Chánh án TAND Tối cao có quyết định kháng nghị bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Cao Bằng để đưa ra xử giám đốc thẩm lần 2. Ngày 16.3.2009, Toà Dân sự – TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm lần 2. Quan điểm của Toà Dân sự – TAND Tối cao vẫn không thay đổi, xác định cơ quan nhà nước có thẩm quyền tại địa phương đã công nhận quyền sở hữu nhà đất hợp pháp của bà Mùi.
Việc vợ chồng bà Mùi đơn phương chấm dứt hợp đồng là lỗi hoàn toàn của bên bán. Vì vậy, toà lại hủy bản án phúc thẩm lần 2 của TAND tỉnh Cao Bằng và hủy cả án sơ thẩm để xét xử lại theo thủ tục sơ thẩm.
Ngày 30.9.2009, TAND thị xã Cao Bằng mở phiên toà xét xử sơ thẩm lần 2. Toà đã xác định nhà đất là của vợ chồng bà Mùi, nên khi đơn phương chấm dứt hợp đồng thì phải hoàn trả bên mua số tiền là gần 1,5 tỉ đồng (tương ứng với giá trị đất hiện tại). Bà Mùi kháng cáo. Ngày 27.11.2009, TAND tỉnh mở phiên xét xử phúc thẩm lần 3 và tiếp tục cho rằng cấp sơ thẩm nhận định không đúng và có vi phạm thủ tục tố tụng, nên tuyên hủy bản án sơ thẩm (lần 2) giao TAND thị xã Cao Bằng xét xử lại với thành phần hội đồng xét xử khác.
Có lẽ do quá ngán với với việc chỉ đạo liên miên của cấp trên, đến lần xét xử sơ thẩm thứ ba – ngày 21.12.2010, Hội đồng xét xử TAND thị xã Cao Bằng đã “đồng quan điểm” với toà cấp tỉnh, nhận định ngôi nhà vẫn thuộc sở hữu của cụ Khình. Toà tuyên vợ chồng bà Mùi chỉ phải thanh toán trả anh Thắng có hơn 503 triệu đồng. Anh Thắng đã làm đơn kháng cáo và vụ án vẫn sẽ còn tiếp diễn.
Theo Sơn Đà – Ngô Thả/Lao Động
Nongdan24g - Nông dân 24 giờ 