 Trẻ em làng lụt phải sống chung với những nguy hiểm khi đến trường. |
Người dân trong vùng thường gọi thôn Đồng Tiến, xã Gia Tiến (Gia Viễn – Ninh Bình) là làng lụt vì cứ vào mùa mưa bão, cả thôn lại chịu cảnh ngập lụt triền miên. Ngập lụt cũng đồng nghĩa với đói nghèo và bao hiểm nguy rình rập.
“Ốc đảo” giữa dòng Hoàng Long
Chúng tôi đến Đồng Tiến (còn có tên gọi khác là thôn Đồng Vàng – PV) vào những ngày đầu tháng 10. Ngôi làng có gần 100 hộ dân, nằm lọt thỏm giữa dòng Hoàng Long. Từ trên bờ đê nhìn xuống, ngôi làng không khác nào một “ốc đảo” giữa mênh mông nước.
Muốn tới được Đồng Tiến chỉ có duy nhất một lối đi. Đó là con đường cấp phối với một lớp đá lởm chởm trên mặt. Chỉ cần một con nước lớn là cả làng phải đi bằng thuyền.
Ông Nguyễn Văn Khuyến, Trưởng thôn Đồng Tiến cho biết: “Đồng Tiến được hình thành từ lâu lắm rồi. Dòng họ nhà tôi cũng sinh sống ở đây được 5 – 6 đời, đã quen với vất vả. Chúng tôi chỉ mong có một con đường cao ráo, vững chãi để đi lại từ trong thôn lên bờ đê, giúp con em đến trường bớt nguy hiểm. Thế nhưng chỉ cần nước lên là đường lại ngập tới đầu gối. Lo nhất là lũ trẻ đi học về không có người đón lại phải mò mẫm trong nước”.
Hiện Đồng Tiến có 22 học sinh từ bậc tiểu học đến trung học cơ sở và 11 cháu đang đi nhà trẻ; ngoài ra còn có 6 em đang theo học trung học phổ thông. Muốn đến trường, các em phải đi bộ, có xe đạp nhiều khi cũng không đi được vì nước lên quá to.
Không chỉ khó khăn về đường đi lối lại, thôn Đồng Tiến cũng không có nhà trẻ, nhà văn hóa. “Bà con mong muốn có loa phát thanh để nghe thông báo của xã mà xin cả chục năm rồi vẫn chưa thấy đâu”, ông Khuyến bức xúc.
 Trận lụt tháng 8 vừa rồi đã ngập tới nửa nhà bà Đỗ Thị Loan. |
Điều đáng lo nhất là vào mùa mưa bão, cả làng luôn trong tư thế chạy lũ. ông Khuyến cho biết: “Trận mưa cuối tháng 8 vừa rồi làm nước sông Hoàng Long dâng cao đột ngột, đường vào làng ngập tới hơn 1m. Cả làng bị cô lập vì không có điện, việc đi lại chủ yếu dựa vào thuyền”.
Mưu sinh theo con nước
Ở “ốc đảo” này, ngoài một vụ lúa, người dân phải sống dựa hoàn toàn vào nguồn lợi thủy sản trên dòng Hoàng Long. Hàng ngày, họ phải thức khuya dậy sớm mưu sinh theo con nước, sự sung túc đối với người dân nơi đây là một điều xa xỉ.
Đang loay hoay thu đó, một vật dụng để bắt tôm, cá, ông Đỗ Phú Sinh cho biết: “Trước đây bà con còn được lên núi chặt củi để kiếm sống qua ngày, nhưng nay đã bị cấm nên chỉ còn cách đánh cá. Năm nay, cả làng mất mùa vì cá, tôm ngày càng hiếm. Tôi thả đó từ sáng tới giờ mà chẳng đủ một buổi chợ chiều”.
Dù đã ở cái tuổi “xưa nay hiếm” nhưng hàng ngày ông Sinh vẫn cặm cụi đơm đó, thả lưới để mong có thu nhập. ông buồn rầu nói: “Con cháu bây giờ đi làm ăn xa cả rồi, có đứa nào muốn ở cái làng lụt này nữa đâu. Mình không làm thì biết lấy gì bỏ vào miệng”.
 Ngôi nhà của gia đình ông Kế đã xuống cấp nghiêm trọng vì bị bỏ hoang lâu năm. |
Ước mơ lớn nhất của người dân làng lụt là được an cư lạc nghiệp nhưng có lẽ điều này khó trở thành hiện thực. Ông Khuyến tâm sự: “Chúng tôi đã nhiều lần làm đơn gửi các cấp chính quyền từ xã tới huyện về những khó khăn của bà con, thể hiện mong muốn được tái định cư ở nơi mới, nhưng đến giờ vẫn chưa thấy hồi âm”.
Ông Khuyến cho biết thêm: “Chúng tôi mong nhận được sự quan tâm nhiều hơn của các cấp chính quyền, nhất là chính quyền địa phương, nhưng họ cứ hứa rồi để đó. Nhiều người vì không chịu được cảnh ngập lụt triền miên nên đã bỏ nhà, bỏ cửa đi nơi khác sinh sống. Trong xóm giờ không thiếu những ngôi nhà bị bỏ hoang, xiêu vẹo, mái ngói sụt gần hết”.
Ông Phạm Văn Quyển, Chủ tịch UBND xã Gia Tiến cho biết: “Người dân thôn Đồng Tiến đã sống chung với lũ quen rồi nên đường sá khó khăn đối với họ cũng là bình thường. Còn con đường không làm mới được là do phải phụ thuộc vào cao trình của lũ. Hàng năm, chúng tôi có tu bổ nhưng do điều kiện xã còn khó khăn nên cũng chưa thể đầu tư nhiều cho bà con được”.
Tuy nhiên, theo phản ánh của ông Khuyến và một số bà con trong làng, từ xưa đến nay, chính quyền xã mới cho thôn 2 triệu đồng vào năm 2007 để mua 16m3 đá đổ trên mặt đường giúp đi lại bớt lầy lội mà thôi.
Trời đã về chiều, con đường vào làng đã bị ngập sâu gần 1m. Để ra tới bờ đê, chúng tôi đành phải phiền ông trưởng thôn dùng thuyền chở. Quay lại phía sau, Đồng Tiến lọt thỏm giữa mênh mông nước trắng xóa. Phía bờ đê lố nhố bóng áo trắng của học sinh đang đợi người nhà ra đón.
Mùa mưa đang có nhiều diễn biến phức tạp, người dân làng lụt vẫn hàng ngày phải sống trong cảnh nơm nớp lo chạy lũ. Những khó khăn, thiếu thốn vẫn đeo đẳng cuộc sống của họ. Không biết khát vọng lên bờ của họ bao giờ mới thành hiện thực?
theo Lã Tài/Kinh Tế Nông Thôn
Nongdan24g - Nông dân 24 giờ 